Elektrsiz sovuq: bug‘lanish asosida ishlaydigan sovutgichlar qanday ishlaydi?

🧪 Elektrsiz sovuq: bug‘lanish asosida ishlaydigan sovutgichlar qanday ishlaydi?

Bu sehr emas — bu fan! Elektr toki, kompressor yoki freonsiz ishlaydigan sovutgichlar mavjud. Ularning eng mashhurlaridan biri — Evaptainers tipidagi bug‘lanma sovutgichlar.

📦 Evaptainers qanday tuzilgan?

Bu ikki qavatli quti. Qavatlar orasida suv shimirilgan mato yoki gubka bo‘ladi. Suv bug‘langanda, ichki kameradagi issiqlikni olib chiqadi. Natijada — tashqarida +40°C bo‘lsa ham, ichkarida salqinlik saqlanadi.

🌬 Nega bug‘lanish sovutadi?

Bug‘lanish — suyuqlikning gaz holatiga o‘tishi. Buning uchun har bir suv molekulasi energiya olishi kerak. Bu energiya esa atrofdagi issiqlikdan olinadi. Ya’ni, bug‘lanayotgan suv atrofini sovutadi.

🧊 Aynan shu sababdan, suvdan chiqqaningizda shamolda sovuq tuyulasiz.

💡 Qiziqarli fakt: bug‘lanish — eng energiya tejamkor sovutish usuli. 1 gramm suv bug‘lanishi uchun taxminan 540 joul energiya kerak bo‘ladi. Bu issiqlik ichkaridan tashqariga chiqariladi.

🧱 Qayerda yaxshi ishlaydi?

Bunday texnologiyalar quruq iqlim uchun juda qulay — masalan, cho‘l, dasht. Agar havo nam bo‘lsa (ya’ni, bug‘lanish sekin ketsa), sovutish deyarli ishlamaydi.

🌍 Bu nima uchun muhim?

Evaptainers elektr tarmog‘i barqaror bo‘lmagan, issiq mintaqalar uchun yaratilgan. Ular mahsulotlar, dori-darmonlar va vaksinalarni saqlashga yordam beradi.

ℹ️ Izoh: Evaptainers — AQShning Boston shahrida tashkil etilgan startap. Maqsadi — elektr ta’minoti cheklangan hududlar uchun energiya tejamkor sovutish yechimlarini ishlab chiqish.